Psy od tysięcy lat towarzyszą człowiekowi, od momentu ich udomowienia po współczesność. Z czasem człowiek zaczął hodować psy w celu uzyskania konkretnych cech, takich jak wielkość, siła, umiejętności łowieckie, a nawet wygląd. W wyniku tego procesu powstały setki ras psów, różniących się od siebie nie tylko wyglądem, ale także temperamentem, zdolnościami oraz przeznaczeniem. Ale ile właściwie jest ras psów na świecie?
Definicja rasy psa
Zanim odpowiemy na pytanie, ile jest ras psów, warto wyjaśnić, co oznacza termin „rasa”. Rasa psa to grupa zwierząt o charakterystycznych cechach fizycznych i behawioralnych, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Psy danej rasy są hodowane w sposób kontrolowany, aby te cechy były stabilne i powtarzalne. Istnieją oficjalne standardy, które określają, jakie cechy są typowe dla danej rasy, takie jak wielkość, kształt głowy, typ sierści, kolor czy zachowanie.
Historia powstawania ras psów
Ewolucja psów, począwszy od ich przodka, czyli wilka szarego (Canis lupus), jest wynikiem setek tysięcy lat naturalnych procesów adaptacyjnych oraz kilku tysięcy lat selektywnej hodowli przez człowieka. Początkowo, psy były hodowane do specyficznych zadań, takich jak polowanie, ochrona, pilnowanie stada, a także do pracy w różnych warunkach klimatycznych.
Przykładowo, psy pasterskie, takie jak owczarek niemiecki, były hodowane ze względu na ich inteligencję i umiejętność pracy z owcami. Z kolei psy myśliwskie, takie jak chart angielski, były selekcjonowane ze względu na swoją szybkość i zwinność w pościgu za zwierzyną. Rasy psów stróżujących, takie jak mastify, były hodowane ze względu na swoją siłę i ochronę domów oraz posiadłości.
W XIX wieku, wraz z rozwojem cywilizacji, zaczęły pojawiać się nowe rasy psów hodowane głównie dla towarzystwa, a nie do pracy. Wtedy też powstały pierwsze kluby kynologiczne oraz zaczęto organizować wystawy psów, gdzie oceniano zwierzęta pod kątem ich zgodności z oficjalnymi standardami rasowymi.
Międzynarodowe organizacje kynologiczne
Obecnie istnieje kilka głównych organizacji kynologicznych, które zajmują się uznawaniem i rejestracją ras psów. Dwie najważniejsze z nich to:
- Fédération Cynologique Internationale (FCI) – Międzynarodowa Federacja Kynologiczna, której siedziba znajduje się w Belgii. FCI uznaje największą liczbę ras psów na świecie.
- American Kennel Club (AKC) – Amerykański Klub Kynologiczny, który jest jedną z najstarszych organizacji tego typu na świecie, działający głównie w Stanach Zjednoczonych.
Ile jest ras psów na świecie?
Odpowiedź na to pytanie zależy od tego, do której organizacji kynologicznej się odwołujemy. Liczba ras uznawanych przez różne organizacje różni się nieznacznie, ponieważ nie wszystkie kluby uznają te same rasy. Ponadto, wciąż tworzone są nowe rasy, które nie zostały jeszcze oficjalnie uznane.
Fédération Cynologique Internationale (FCI)
Fédération Cynologique Internationale (FCI), jedna z najbardziej wpływowych organizacji kynologicznych na świecie, uznaje obecnie 356 ras psów. FCI klasyfikuje rasy według ich przeznaczenia oraz pochodzenia geograficznego, dzieląc je na 10 grup:
- Psy pasterskie i zaganiające
- Psy pinczerowate i sznaucerowate, molosy, psy górskie i szwajcarskie psy do bydła
- Teriery
- Jamniki
- Szpice i psy w typie pierwotnym
- Psy gończe i rasy pokrewne
- Wyżły
- Aportery, płochacze i psy wodne
- Psy ozdobne i do towarzystwa
- Charty
Każda z tych grup obejmuje wiele ras, różniących się od siebie wielkością, wyglądem oraz temperamentem.
American Kennel Club (AKC)
American Kennel Club (AKC) uznaje obecnie 200 ras psów. Podobnie jak FCI, AKC dzieli rasy na grupy według ich cech i przeznaczenia. Jednak AKC ma nieco inną klasyfikację, dzieląc rasy na siedem głównych grup:
- Psy pracujące
- Psy gończe
- Teriery
- Psy pasterskie
- Psy ozdobne
- Psy aportujące i myśliwskie
- Charty
Podczas gdy AKC uznaje mniej ras niż FCI, jest to głównie wynik różnic w procesie rejestracji i uznawania ras. W USA wiele ras jest jeszcze w procesie uznawania, co wpływa na mniejszą liczbę oficjalnych ras.
Inne organizacje kynologiczne
Istnieją również inne organizacje kynologiczne na całym świecie, takie jak The Kennel Club (UK), Canadian Kennel Club (CKC) czy Australian National Kennel Council (ANKC). Każda z tych organizacji może mieć nieco inną listę uznawanych ras, jednak liczby te są zazwyczaj zbliżone do danych przedstawionych przez FCI i AKC.
Nowe rasy psów
Nowe rasy psów pojawiają się na świecie cały czas. Proces uznania nowej rasy przez międzynarodowe organizacje kynologiczne jest długi i wymaga spełnienia wielu kryteriów. Hodowcy muszą udowodnić, że rasa jest stabilna pod względem genetycznym, a jej cechy są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Ponadto, nowa rasa musi mieć jasno określony standard, który opisuje jej cechy fizyczne i behawioralne.
Przykładem nowej rasy jest labradoodle, krzyżówka labradora retrievera i pudla, która została stworzona w latach 80. XX wieku jako hipoalergiczny pies przewodnik. Labradoodle jest popularny na całym świecie, ale nie został jeszcze uznany przez największe organizacje kynologiczne, choć jego hodowla staje się coraz bardziej zorganizowana.
Cechy psów różnych ras
Rasy psów różnią się nie tylko wyglądem, ale także temperamentem, zdolnościami oraz potrzebami. Wybierając psa, warto zastanowić się, jaka rasa będzie najlepiej pasować do naszego stylu życia oraz jakie potrzeby będziemy w stanie spełnić.
Psy pracujące
Psy pracujące, takie jak owczarki niemieckie, bernardyny czy rottweilery, są zazwyczaj duże, silne i inteligentne. Wymagają dużo aktywności fizycznej oraz odpowiedniego szkolenia. Są one doskonałymi psami stróżującymi, ratownikami czy przewodnikami dla osób niewidomych. Ich temperament sprawia, że potrzebują właściciela, który potrafi konsekwentnie je szkolić i zapewnić im odpowiednie zajęcia.
Psy do towarzystwa
Z kolei rasy psów do towarzystwa, takie jak maltańczyki, shih tzu czy chihuahua, są mniejsze i zazwyczaj mają łagodniejszy temperament. Psy te nie wymagają intensywnego szkolenia ani dużej ilości ćwiczeń fizycznych, dlatego świetnie sprawdzają się jako towarzysze dla osób starszych czy tych, którzy mieszkają w mniejszych przestrzeniach, takich jak mieszkania w miastach.
Psy myśliwskie i aportujące
Rasy psów myśliwskich, takie jak wyżły czy retrievery, zostały stworzone z myślą o polowaniach. Mają doskonały węch, wytrwałość oraz chęć do pracy. Choć wiele z tych psów nie jest już wykorzystywanych do polowań, ich instynkty są wciąż silne. Właściciele takich psów muszą zapewnić im odpowiednią ilość ruchu oraz bodźców umysłowych, aby były szczęśliwe.
Charty
Charty, takie jak greyhoundy czy whippety, są jednymi z najszybszych psów na świecie. Mają smukłą, aerodynamiczną budowę ciała i zostały wyhodowane do szybkiego biegu. Mimo ich wyścigowej przeszłości, są one zaskakująco spokojnymi psami domowymi, które chętnie spędzają czas na kanapie.
Mieszaniec czy pies rasowy?
Wybór między psem rasowym a mieszańcem to często temat gorących dyskusji. Psy rasowe mają przewidywalne cechy fizyczne i behawioralne, co sprawia, że łatwiej jest dopasować je do swojego stylu życia. Jednak hodowla psów rasowych wiąże się z ryzykiem występowania chorób genetycznych, które są wynikiem wielopokoleniowej selekcji w zamkniętych pulach genetycznych.
Mieszańce, czyli psy o nieznanym pochodzeniu rasowym, są często zdrowsze i dłużej żyją niż ich rasowi kuzyni. Ponadto, adopcja psa ze schroniska może być bardziej etycznym wyborem, szczególnie w obliczu problemu przeludnienia schronisk dla zwierząt.
Podsumowanie
Liczba ras psów na świecie różni się w zależności od organizacji kynologicznej, ale oscyluje w okolicach 350 uznanych ras. Rasy te zostały stworzone przez człowieka na przestrzeni tysiącleci, w wyniku hodowli selektywnej mającej na celu uzyskanie określonych cech fizycznych i behawioralnych. Każda rasa ma swoje unikalne cechy, które sprawiają, że jest odpowiednia dla różnych typów właścicieli i spełnia różne funkcje.
Niezależnie od tego, czy wybierasz psa rasowego, czy mieszańca, ważne jest, aby pamiętać o odpowiedzialnej opiece nad zwierzęciem, które będzie członkiem rodziny przez wiele lat.